สืบจากลายนิ้วมือทำยังไง? : บทเรียนจากหลักฐานที่ปลายนิ้ว

Knowledge Sharing – หัวข้อ “การสืบสวนจากลายนิ้วมือ” โดยทีมงานยีราฟ

การสืบสวนหาตัวคนร้ายจาก “ลายนิ้วมือ” เป็นหนึ่งในเทคนิคทางนิติวิทยาศาสตร์ที่ถูกใช้มานาน และยังคงมีความแม่นยำสูงในโลกยุคปัจจุบัน แม้จะมีเทคโนโลยีใหม่ ๆ เกิดขึ้นมากมาย แต่รอยนิ้วมือยังคงเป็นหลักฐานสำคัญที่ไม่สามารถปลอมแปลงหรือทำซ้ำได้ง่าย

ประเภทของลายนิ้วมือ

ลายนิ้วมือของคนแต่ละคนไม่ซ้ำกัน โดยจำแนกเป็น 3 กลุ่มใหญ่:

ลายโค้ง (Arch) – คล้ายคลื่นน้ำ ไม่มีวงกลมตรงกลาง
ลายก้นหอย (Whorl) – มีวงกลมตรงกลางเป็นก้นหอย
ลายมัดหวาย (Loop) – มีลักษณะโค้งวนคล้ายเชือก

ลายนิ้วมือของแต่ละคนจะมีลักษณะเฉพาะตัวตั้งแต่กำเนิด และจะไม่เปลี่ยนแปลงไปตลอดชีวิต

ข้อดีของการใช้ลายนิ้วมือ

ทุกคนมีลายนิ้วมือ
ไม่ซ้ำกันแม้แต่ฝาแฝดแท้
ลายนิ้วมือไม่เปลี่ยนไปตามกาลเวลา
สามารถเก็บบันทึกได้ง่ายและเป็นระบบ
ใช้เปรียบเทียบในทางนิติวิทยาศาสตร์ได้แม่นยำ

คำว่า “รอย” ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตฯ หมายถึง ลักษณะเส้น ริ้ว หรือลวดลายที่ปรากฏบนพื้นผิว เช่น รอยนิ้วมือ รอยพระบาท

ประเภทของรอยนิ้วมือ

แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก:

1. รอยที่มองเห็นด้วยตาเปล่า (Patent Prints)

Plastic Prints: เกิดจากการกดนิ้วลงบนวัตถุนิ่ม เช่น ดินน้ำมัน
Visible Prints: เกิดจากการจุ่มหมึกหรือของเหลว แล้วแตะลงบนพื้นผิว เช่น บันทึกประจำวัน, แบบพิมพ์

2. รอยที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า (Latent Prints)

เป็นรอยนิ้วมือแฝงที่เกิดจากคราบเหงื่อ ไขมัน หรือสารเคมีบางชนิด ที่หลงเหลือบนพื้นผิวหลังจากการสัมผัส

วิธีการเก็บรอยนิ้วมือ

เทคนิค Dusting (การปัดผงฝุ่น)

ใช้แปรงปัดผงฝุ่นชนิดต่าง ๆ ลงบนพื้นที่ต้องสงสัย แล้วดูรอยที่เกิดขึ้น:

ผงฝุ่นสีดำธรรมดา
ผงฝุ่นแม่เหล็ก
ผงฝุ่นเรืองแสง (ใช้กับแสง UV หรือแสงเฉพาะทาง)

สารเคมีเฉพาะทาง

Ninhydrin: แสดงรอยนิ้วมือที่เปื้อนเลือดหรือบนพื้นผิวเรียบ เช่น กระดาษ
Amino Black: ใช้บนตัวศพเพื่อให้เห็นรอยนิ้วมือชัดเจน

จากรอยนิ้วมือ…ไปหาตัวคนร้าย

เมื่อพบรอยนิ้วมือจากสถานที่เกิดเหตุ จะมีขั้นตอนดังนี้:

เก็บตัวอย่างด้วยวิธีที่เหมาะสม (Dusting หรือสารเคมี)
ถ่ายภาพหรือพิมพ์รอยนิ้วมือลงบนแผ่นใสเพื่อเก็บเป็นหลักฐาน
เปรียบเทียบกับลายนิ้วมือของผู้ต้องสงสัย (อย่างน้อย 10 จุดต้องตรงกัน)

ข้อจำกัด

รอยนิ้วมืออาจเลือนหายจากอุณหภูมิ ความชื้น หรือการปนเปื้อน
ต้องมีความระมัดระวังในการเก็บเพื่อป้องกันรอยถูกทำลาย

ระบบฐานข้อมูลลายนิ้วมือ

ต่างประเทศ:

IAFIS (Integrated Automated Fingerprint Identification System)

ดำเนินการโดย FBI
เป็นฐานข้อมูลลายนิ้วมือที่ใหญ่ที่สุดในโลก

ประเทศไทย:

สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ

รวบรวมลายนิ้วมือและข้อมูลนิติวิทยาศาสตร์สำหรับการตรวจสอบและเปรียบเทียบ

หมายเหตุ: รอยนิ้วมือไม่ใช่ตัวตัดสินว่าใครคือคนร้าย แต่เป็นหนึ่งในหลักฐานประกอบที่ต้องใช้ร่วมกับพยานแวดล้อมอื่น ๆ

สรุป

การสืบสวนจากลายนิ้วมือคือหนึ่งในเครื่องมือที่เรียบง่ายแต่ทรงพลัง ด้วยการใช้หลักการทางชีวภาพและเทคนิคทางวิทยาศาสตร์มาร่วมกัน ลายนิ้วมือสามารถเป็นร่องรอยที่นำไปสู่การไขคดีได้ หากเก็บอย่างถูกต้องและวิเคราะห์อย่างแม่นยำ

ในโลกของการสืบสวน – หลักฐานที่ชัดเจนที่สุด อาจอยู่ตรงปลายนิ้วของคุณโดยไม่รู้ตัว